محوطه سازی

محوطه‌سازی

کاربرد گلها و گیاهان، درختچه ها و گلدان ها در ویلا یا مکان مورد نظرمان، منظره ای دلچسب ایجاد می‌کند که می‌توان ساعتها در آن وقت صرف کرد. جایی برای زدودن خستگیها و کسالتهای روزانه تا با روحیه‌ای مضاعف به کار و زندگی روزمره برگردیم. در محوطه‌سازی، با طرحهای مختلف، محیط را تغییر می‌دهیم و دلپذیرتر می‌کنیم. این محیط‌سازی فقط شامل کاشت گیاهان نیست، بلکه به دست گرفتن قلمی جادویی و نقشهای نو زدن به فضاست به طوری که ساختمان یا ویلا یا پشت بام زیبا و خوش‌نما شوند. آلاچیق، آبنما، برکه، نهر، استخر، گل کاری، درخت کاری، رواق، باربیکیو و … از بخشهای مهم محوطه‌سازی و این قلم جادویی هستند.

به عبارت علمی‌تر، محوطه‌سازی، نحوه به‌کارگیری و قرار دادن المانهای مورد نیاز در یک فضا است. استانداردها، ایمنی و طراحی تخصصی از موضوعات مهم در محوطه‌سازی هستند. محوطه‌سازی مسطح و آماده کردن محوطه ساختمانها و ایجاد فضای سبز است که حتی طراحی پیاده‌رو، خیابان‌سازی، شبکه‌های جمع‌آوری آب و فاضلاب و … را نیز در بر می‌گیرد. استفاده از آلاچیق، آبنما، برکه، نهر، استخر، گلکاری، درختکاری، رواق، باربیکیو و . . . از بخشهای مهم محوطه‌سازی به شمار می‌روند که نحوه انجام و چینش آن بستگی به نظر کارفرما دارد.

اجرای محوطه سازی

انتخاب خاک

با توجه به ایجاد بستر کاشت گیاهان در محوطه سازی، بررسی، جمع آوری، خاکبرداری و خاکریزی باید با مطالعه دقیق خاک موجود در سایت و همچنین استفاده از خاک مناسب صورت گیرد.

مصالح ساختمانی

شناخت و انتخاب صحیح مصالح برای محوطه‌سازی، نیاز به داشتن تجربه، اطلاعات تغییرات احتمالی این مصالح در برابر شرایط جوی و نیز حس زیبایی‌شناسی دارد. علاوه بر مصالحی که به‌صورت عمومی در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود بخشی از مصالح به‌طور خاص فقط در محوطه‌سازی کاربرد دارند.

ساخت المانها
المانهای متفاوتی در محوطه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند که بستگی به نظر کارفرما و مساحت محیط دارند.

آلاچیق در محوطه سازی
در محوطه سازی برای انواع مختلف آلاچیق بسته به کاربرد آن نامها و تعاریف جداگانه‌ای وجود دارد .

آبنما در محوطه سازی
مصالح مختلفی در ساخت آبنما به کار می‌رود. نحوه ریزش آب، مقدار صدای مورد نیاز برای فضا، نور پردازی، ایزولاسیون و سهولت نگهداری از اهمیت بالایی در ساخت آبنما برخوردار است .

برکه در محوطه سازی
برکه به فضایی گفته می شود که آب در آن بدون جریان و در فضایی بسته قرار دارد. برکه ها معمولا چند کاربرد دارند. در ایجاد آرامش موثرند، نقش مهمی در ذخیره‌سازی آب برای آبیاری فضای سبز ایفا می‌کنند و گیاهانی چون نیلوفر آبی، لویی و… هم در برکه‌ها زنده می‌مانند.

استخر در محوطه سازی
امرزوه استخرها به عنوان بخشی از محوطه‌سازی ویلاها تلقی می‌شوند و امکان ورزش مفرح شنا را در فضای خصوصی خانواده‌ها فراهم می‌آورند. ساخت استخر به دلیل چالشهایی چون آب‌بندی و تصفیه و نگهداری، از تخصصی‌ترین عناصر در محوطه سازی است.

نهر در محوطه سازی
آبهای روان و رودها همیشه در کشور ما و البته همه ای جهان پرطرفدار بوده‌اند. شما هم می‌توانید یک رود کوچک در ویلای خود داشته باشید.

کف‌سازی در محوطه سازی
کف‌سازی جزیی از بخش سخت محوطه‌سازی(hard scape) است که فضا را بین المانهای مختلف تقسیم می‌کند، در ایجاد زیبایی، سازه فضایی، القای حسی خاص و … نقش مهمی دارد. در کف‌سازی باید از مصالح مناسب استفاده کرد تا  امنیت، زیبایی، استحکام و … حفظ شود.

نورپردازی درمحوطه سازی
نورپردازی کمک می‌کند که طراحی زیبای فضای سبز به چشم بیاید. درب ورودی، حیاط جلویی استخر، برکه‌ها، آبشارها، فواره‌ها‌، مجسمه‌ها، درختان و … نیاز به نور دارند تا در شب جلوه خاص خود را به نمایش بگذارند

تاسیسات برقی در محوطه سازی
استفاده از انرژی برق برای روشنایی عمومی، نورپردازی و راه‌اندازی تاسیسات مکانیکی از امور واجب در محوطه‌سازی است. استفاده از روشهای صحیح در انتقال و بهره‌برداری برق در محوطه‌سازی، نقش مهمی در ایمن‌سازی و کاهش هزینه‌های نگهداری فضای سبز دارد

تاسیسات مکانیکی در محوطه سازی
تاسیسات مکانیکی نیز از دیگر واجبات محوطه‌سازی هستند، چراکه آبرسانی، تاسیسات آبیاری اتومات، استخر و آبنما، را در بر می‌گیرند.

بیشتر بخوانیم : پلنت

اصول محوطه سازی

برخلاف تصور بعضی‌ها، محوطه سازی از اصول و قواعدی پیروی می‌کند که رعایت آنها موجب به‌وجود‌آمدن یک فضای چشم‌نواز، آرامش‌بخش و امن می‌شود. این کار شاخه‌ای از معماری و طراحی است که تحت‌عنوان معماری منظره نیز از آن یاد می‌کنند.

محوطه سازی تنها شامل ایجاد فضای سبز یا جدول‌سازی نیست؛ زیرا این کارها، بخش کوچکی از پروژه محوطه سازی است. در تعریفی کلی استفاده از عناصر و المان‌های مختلف در طراحی یک فضا و بوجود آمدن فضایی مناسب نیاز مالک یا افراد استفاده کننده، بخشی از پروژه محوطه سازی است.

از مهم‌ترین اصول محوطه سازی می‌توان به این نکات اشاره کرد: رعایت استانداردهای ایمنی و زیرسازی مناسب؛ مسطح و آماده کردن محوطه برای ایجاد فضای سبز؛ اجرای عایق‌بندی استاندارد برای مکان‌هایی مانند حوضچه یا استخر؛ در نظر گرفتن شیوه‌های آب‌رسانی و دفع آب‌؛ ایجاد هماهنگی بین المان‌ها؛ رعایت نقطه تمرکز کانونی برای اجرای طرح‌های برجسته مانند برجسته کردن یک یا چند درخت، مجسمه، آب‌نما و…؛ رعایت نمودن شیب مناسب در کف‌سازی؛ رعایت اصل سادگی و پرهیز از اجرای طرح‌های متضاد و پیچید؛ استفاده اصولی از نورپردازی برای جلوه دادن به فضا در شب؛ دقت در استفاده از تمام فضای سازه و … .

مصالح محوطه سازی

در محوطه سازی یک مکان، زیباسازی فضاهای عمودی و افقی مد نظر طراح است و شامل طراحی فضای سبز، استخر، آلاچیق، دیوارها، آب‌نما، استخر، کف و تمامی فضاهای عمودی و افقی موجود در محوطه باز آن سازه می‌شود.

همه این فضاها مصالح و ابزارهای خود را نیاز دارند. بیشترین مصالح مورد نیاز در بخش کف‌سازی یک پروژه به‌کار می‌رود که براساس سلیقه شخصی مالک، بودجه درنظرگرفته شده، سهولت نگهداری و زیبایی و هماهنگ بودن با اقلیم آن مکان، کیفیت مصالح و… می‌توان از موارد در دسترس استفاده کرد.

از مرسوم‌ترین مصالح محوطه سازی کف می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• سیمان: علاوه بر مقرون به صرفه بودن از نظر قیمت، از مقاومت بالایی برخوردار است و در تمام سازه‌ها می‌توان از آن استفاده کرد؛

• آجر: از نظر قیمت مناسب است و تعمیر و جایگزینی آن هزینه کمتری نسبت به دیگر مصالح دارد اما ممکن است رنگ تمام آجرها یکسان نباشد و مورد سلیقه بعضی از افراد نباشد. از آجر کمتر در کف‌سازی فضای ساختمانی استفاده می‌شود؛

• سنگ‌فرش: نصب و نگهداری سنگ فرش نیز مقرون به صرفه است و از مقاومت خوبی نیز برخوردار است، برای مکان‌هایی که امکان لغزنده بودن وجود دارد استفاده از سنگ فرش مناسب است؛

• سنگ مرمر: از جمله مصالح لوکس در ساختمان سازی مرمرها هستند و بیشتر در نمای سازه و فضاهای اصلی درون ساختمان مثل سرویس بهداشتی و آشپزخانه به‌کار برده می‌شود؛

• سنگ گرانیت: برای طراحی فضاهای داخلی و بیرونی بسیار مناسب است و طیف رنگ‌بندی آن، قیمتش را مشخص می‌کند. ظاهری زیبا دارد و از مقاومت بالایی برخوردار است؛

• سرامیک: یکی از معروف‌ترین مصالح کف‌سازی که از ترکیب خاک رس و آب ساخته می‌شود، سرامیک است. مقاومت بالا، ظاهر جذاب و درخشنده و ضد لک بودن و پاکسازی آسان از مزایای استفاده از سرامیک است؛

• موزائیک: موزائیک از در دسترس‌ترین مصالح ساختمانی است و در فضاهای مختلف به‌کار برده می‌شود، اشکال متنوعی دارد و از مقاومت خوبی برخوردار است؛

• چوب: از مصالح پرکاربرد، جذاب و شیک در فضاهای ساختمانی چوب است. چوب در مناطقی که بیشتر در دسترس است، استفاده بیشتر و مقرون به صرفه‌تری دارد. ظاهر زیبا و نصب آسانی دارد اما در مقابل خراشیدگی و رطوبت مقاومت کمی دارد.

بیشتر بخوانیم : فلاور باکس چوبی

محوطه سازی حیاط

بسیاری از افراد برای ایجاد فضایی سبز و دلنشین در محیط زندگی خود، تصمیم به محوطه سازی حیاط خانه (حیات سازی) می‌گیرند. مهم نیست این حیاط بزرگ باشد یا کوچک یا خانه قدمی باشد یا مدرن؛ می‌توان با بهره‌گیری از عناصر ساده‌ای مانند گلدان‌های رنگارنگ، باغچه‌های کوچک و متوسط، کاشت درخت میوه، کاشت گیاهان رونده و ایجاد فضای سبز عمودی، اختصاص دادن مکانی به آلاچیق یا سایبان، فضایی دلنشین ایجاد کرد. بهترین کار برای شروع این امر، درنظر گرفتن تمام فضای موجود و در دسترس است؛ پس از آن مدنظر قراردادن ویژگی‌های محلی و اقلیمی خانه از جمله جهت تابش آفتاب، کم باران یا پر‌باران بودن منطقه، شناخت گیاهان بومی آنجا و مواردی از این دست را باید در نظر داشت.

نکته‌ دیگری که در محوطه سازی حیاط می‌توان درنظر داشت این است که حیاط، مربوط به یک خانه قدیمی است یا فضایی از یک ساختمان جدید با ساکنان غریبه. در محوطه سازی حیاط یک ساختمان شخصی، درست طراح برای اجرای طرح بازتر است اما در آپارتمان‌های امروزی به شرط بودن فضای کافی_ می‌توان محوطه سازی را طوری اجرا کرد که حریم خصوصی یک یا دو خانواده در استفاده هم‌زمان از آن مکان حفظ شود. همچنین می‌توان با استفاده از نورپردازی و بازی با نور، فضاهای سایه روشن جذابی بوجود آورد. با درنظر گرفتن این موارد می‌توان به طراحی باغچه، حوضچه، دیوار سبز و … پرداخت.

محوطه سازی ویلا

در محوطه سازی ویلا همانند محوطه سازی حیاط باید به مواردی چون شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی؛ میزان بودجه اختصاص داده شده به پروژه؛ سفارش و سلیقه مشتری؛ المان‌های منطقه‌ای (مانند وجود پوشش گیاهی خاص یا کوهستانی یا کویری بودن منطقه)؛ جهت تابش نور خورشید؛ شمالی یا جنوبی بودن ملک و مواردی از این دست توجه داشت.

نکته‌ای که محوطه سازی ویلا را با محوطه سازی حیاط خانه متفاوت می‌کند، نوع کاربری آن است. ویلا معمولاً مکانی است که اشخاص به همراه دوستان و مهمانان خود، برای استراحت و زمان فراغت به آن رجوع می‌کنند و قصدشان بیشتر ارتباط گرفتن با طبیعت، زدودن خستگی کار و زندگی روزمره و تمدد اعصاب است.

در نتیجه در محوطه سازی ویلا به عناصر تفریحی مانند استخر، جکوزی، تاب و وسایل بازی، چمن‌کاری و… توجه بیشتری می‌شود. همین‌طور اختصاص فضایی راحت برای نشستن، دورهمی و حتی پخت‌وپز غذا در فضای باز از جمله آیتم‌های مورد نیاز و مورد توجه در محوطه ویلا است.

اولین موردی که در یک ویلا به چشم می‌آید، ورودی و راه‌های طراحی شده در آن است. به‌طور معمول ورودی فضایی برای خوش‌آمدگویی است، پس از آن مسیر یا مسیرهای ورودی، پیش روی مهمانان قرار می‌گیرد. بهتر است این مسیرهارا با پیچ‌وخم‌های زیبا، نورپردازی حرفه‌ای، گل‌کاری و درخت کاری و استفاده از مصالح مناسب و با کیفیت، لذت یک پیاده‌روی خوب را به مهمانان هدیه دهیم.

برای قسمت فضای سبز یک ویلا می‌توان از گیاهانی که با آب‌وهوای منطقه سازگاری دارند استفاده کرد حتی می‌توان از درختان بار ده مخصوص هر منطقه برای پرکردن فضاهای سبز مثل سیب و پرتقال و… بهره برد.

حسن استفاده از درختان میوه، داشتن منظره شکوفه دهی در فصل بهار و نیز استفاده از محصول آن است. همچنین با کاشت درختان بلند و همیشه سبز، به‌جای دیوار، می‌توان فضای یک قسمت را از قسمت دیگر جدا کرد.

از دیگر المان‌های مورد استفاده در محوطه سازی ویلا، مجسمه‌ها و آب‌نماها است. طبق سلیقه مالک یا مالکان ویلا، می‌توان از طرح‌های سنتی و ایرانی یا مدرن و اروپایی در اجرا و نصب مجسمه و آب‌نما استفاده کرد. از جمله مزیت‌های این‌کار علاوه بر داشتن زیبایی بصری، تلطیف فضا و ایجاد حس نشاط و شادابی است.

بیشتر بخوانیم : تراس گاردن

نکته پایانی

با استفاده از اصول مهندسی و طراحی و تلفیق آن با دانش شناخت گیاهان، می‌توان در تمام محیط‌ها، فضایی سبز و دلنشین در اختیار داشت.
شرکت فنی و مهندسی دیوار سبز با سال‌ها تجربه و بهره‌گیری از طراحان برجسته و خلاق، مجری طرح‌های محوطه سازی، دیوار سبز، تراس سبز، بام سبز است. هم‌چنین با ابتکار مهندسان با تجربه و جوان به ساخت تجهیزات محوطه سازی پرداخته و در بخش دیگری از کار از انواع تجهیزات و فلاورباکس‌های ساخت کشور ایتالیا بهره می‌گیرد.