یکی از پر طرفدارترین روش های زیبا سازی در فضاهای عمومی و خصوصی، طراحی انواع مختلف فضای سبز می باشد. یکی از مشکل سازترین مسائل در این زمینه، کمبود فضای مناسب برای طراحی است که هایپرمارکت گرین کارا برای رفع این مشکل راهکار مفید، آسان و بسیار زیبایی را در مجموعه خدمات خود ارائه می دهد. دیوار گلدانی اسکاله یکی از انواع دیوار سبز می باشد. این محصول تولید شده در کشور استرالیا یکی از زیبا ترین و در دسترس ترین دیوارسبز های موجود و ساخته شده می باشد، به گونه ای که مزایای بسیار زیادی نسبت به دیوارسبز های موجود در بازار دارد. با به وجود آمدن این روش اجرایی، قیمت دیوار سبز گلدانی بسیار مقرون به صرفه پیش بینی شده است. در دیوار سبز گلدانی اسکاله از انواع گیاهان دیوار سبز می توان استفاده کرد مانند: پوتوس، دراسینا، استفانوتیس یا یاسمن و کروتون.
از جمله مزایای این مدل دیوار سبز می توان به موارد زیر اشاره کرد :
قابلیت جابجایی پس از نصب زمانی که در یک فضا دیوار سبز گلدانی نصب شده باشد و پس از مدتی نیاز به تنوع و تغییرات باشد شما می توانید به راحتی جای گلدان ها را تعویض و طرح جدید ایجاد کنید و یا گلدان ها را به مکان دیگری انتقال دهید.
آفَت زدایی سریع هنگامی که تشخیص دهید یک گلدان دچار آفَت شده است می توانید به راحتی و خیلی سریع آن را از سایر گلدان ها جدا کرده و برای جلوگیری از انتقال آفَت آن را در مکان دیگری نگهداری کنید تا زمانی که آفَت آن کاملا از بین برود.
وزن سبُک و آبیاری سریع آبیاری در این سیستم از طریق روش آبیاری سنتی و یا آبیاری قطره ای هوشمند صورت می گیرد. وزن سبک گلدانها و نحوه چیدمان آن به گونه ای می باشد که فشار زیادی به دیواره وارد نمی کند و چیدمان به گونه ای صورت می گیرد که آب اضافه گلدان بالایی به صوردت اتوماتیک به گلدان پایینی منتقل می گردد و آبیاری به سادگی صورت می گیرد.
امکان نصب به سه روش مختلف این دیوارها به سه روش قابلیت نصب دارند:
در این روش از پایه های پلاستیکی به عنوان نگهدارنده گلدان استفاده می شود.
در این روش پایه نگهدارندۀ پلاستیکی حذف و به جای آن کابل های فولادی از دو طرف دیوار کشیده می شود.
در روش سوم یک ورق چوبی و یا فلزی پانچ (سوراخ) شده و گلدان ها را بر روی آن قرار می دهیم. روش توصیه شده روش اول می باشد.
قابلیت نگهداری آب گلدان های اسکاله داری زائده هایی در قسمت کف هستند که قابلیت نگهداری آب برای مدتی را فراهم می کند، علاوه بر آن در این گلدان ها محلی برای عبور لوله های آبیاری نیز تعبیه شده است. روش اجرای دیوار سبز گلدانی در آپارات ما به اشتراک گذاشته شده است، شما می توانید جهت اطلاع از روش نصب دیوار سبز به لینک زیر مراجعه بفرمایید.
نوع دیوار سبز و متریال دیوار سبز تعیین کننده ی نوع تغذیه و آبیاری آن نیست چیزی که باعث تفکیک سیستم هایدروپونیک و سیستم خاکی میشود نوع بستر کشت است که در این میان در سیستمهای نمدی بستر کاشت نمد و در سیستمهای گلدانی بستر کشت انواع بستر های موجود برای کشت هیدرو پونیک می باشد همانند پرلیت, لیکا, کوکوپیت ,ورمی کولیت و پشم سنگ و ….ِ است. تنوع محصولات و اجرای دیوار سبز ما این امکان را داده تا انواع مختلفی از سیستمهای کشت در دیوار را بتوانیم به بهترین نحو انجام دهیم هزینه ی متریال و انتخاب گیاه و سیستم آبیاری نورپردازی و شناخت تمام این عوامل و… یک طرف کفه ترازوست و و طرف دیگر شناخت گیاهان و تجربه ی زندگی با گیاه در سوی دیگر . تمام این عوامل برای به وجود آوردن دیوار سبزیست پایدار. دیوار سبز پایدار متخصص و کارشناس حرف ای و باتجربه ی این فن کامل خواهد کرد .
دیوارسبز هیدروپونیک یکی از مدرنترین روش اجرای دیوارسبز در جهان است و مزایای زیادی نسبت به سایر سیستم های دیوار سبز دارد. در این سیستم گیاه نیازی به خاک نداشته و مناسب برای همه نوع شرایط آب و هوایی می باشد. از ویژگی های دیوار سبز هیدروپونیک می توان به تنوع بیشتر گیاهان، ضخامت کم و امکان نقش پذیری اشاره کرد.
هیدروپونیک چیست؟
گیاهان برای رشد نیازمند چندعامل مهم اولیه مانند: نور، هوا، آب و بستری مناسب مثل خاک که تمامی املاح و مواد معدنی مورد نیاز را فراهم میکند می باشند. کلمه هیدروپونیک از دو بخش هیدرو (آب) و پونیک (تغذیه) تشکیل شده است، با توجه به این مشخص است که معنی هیدروپونیک یعنی تغذیه توسط آب می باشد.
درسیستم هیدروپونیک املاح، ویتامین ها و مواد معدنی از طریق آب به ریشه گیاه که در بستری خنثی قرار میگیرد رسانده میشود از همین رو در این سیستم خاک حذف میشود و تغذیه بصورت یکنواخت انجام میپذیرد.
روش کشت هیدروپونیک چیست؟
در این روش، بستر کشت بر پایه آب است و به عبارتی خاک دیگر وجود ندارد و کلیه مواد غذایی لازم برای گیاهان از طریق آب فراهم می شود. دیوار سبز هیدروپونیک بسیار زیبا و جذاب بوده و مجهز به سیستم تأسیساتی میباشد که به صورت هوشمند مواد غذایی را به گیاهان تزریق می کند.
کشت هیدروپونیک یکی از متداولترین روشهای کشاورزی می باشد که در این سیستم گیاه نیازی به خاک نداشته در بستر هیدروپونیک که کاملاً خنثی می باشد ریشه های گیاه قرار گرفته و مواد غذایی از طریق سیستم آبیاری اتوماتیک گیاهان میرسد در نتیجه همواره گیاهانی که در بستر کاشت هیدروپونیک قرار دارند بصورت یکنواخت تغذیه شده و آبرسانی به ریشه آنها انجام می گیرد لذا دیوار سبزی که با این روش اجرا می شود همیشه سرحال و شاداب بوده و گیاهان بدون محدودیت می توانند تا حد امکان که بستر هیدروپونیک به آنها اجازه می دهد رشد کنند و ریشه به راحتی در سرتاسر پوسته هیدروپونیک قرار گیرد.
دیوار سبز هیدروپونیک چیست؟
کشت گیاهان زینتی به صورت عمودی بر روی دیوار ایستاده به دیوار سبز یا دیوار زنده موسوم است که هم در داخل و هم در محوطه ی بیرونی ساختمان قابل اجراست. در انواع مختلف دیوارهای سبز از بسترهای متفاوتی جهت کشت گیاه مثل گلدان ها، پانل ها یا پوسته ی نمدی (متشکل از چند لایه الیاف طبیعی) استفاده میشود. دیوار متشکل از پوسته ی نمدی سبک ترین نوع دیوار سبز است که گیاه بین لایه های الیاف ثابت میشود. در این نوع بستر ریشه های گیاه در فضای پوسته ی نمدی قرار میگیرند. مواد غذایی مورد نیاز گیاه به صورت محلول در آب آبیاری به گیاه داده میشود لذا نیاز به خاک برای رساندن مواد غذایی و تثبیت گیاه وجود ندارد. این نوع سیستم پرورش گیاه به کشت هیدروپونیک معروف است و وقتی روی دیوار ایستاده اجرا میشود دیوار سبز هیدروپونیک گفته میشود.
کیفیت پوسته ی نمدی برای مقاومت در برابر پارگی، پوسیدگی و اشعه ی خورشید در کیفیت کل طرح مؤثر است. تنوع زیادی از گیاهان روی دیوار قابل اجراست که البته به هنگام اجرا برای بیرون ساختمان باید گیاه سازگار با شرایط آب و هوایی منطقه باشد. برای جلوگیری از انتقال رطوبت به دیوار اصلی باید فضای بین دیوار اصلی و دیوار سبز سازه ی ثانویه ی عایقی تعبیه شود.
دیوار سبز هیدروپونیک یا Hydroponic Green Wall ، شیوه ی کشت بدون خاک است. در این نوع روش دیوار سبز کارشناسان نیازهای غذایی گیاه را اندازه گیری کرده اند و به جای خاک دیوار سبز با استفاده از آبی که به گیاه داده می شود با افزودن عناصر و ماکرو و میکرو نگهداشتن توسط مواد نگهدارنده بی اثر مانند پرلیت، عملا نیاز به خاک را در دیوار سبز هیدروپونیک منتفی می کنند.
مهمترین مزایا و ویژگی های دیوار سبز هیدروپونیک
مهم ترین ویژگی دیوار سبز با کشت هیدروپونیک کاهش چشمگیر مصرف آب و کنترل ساده تر شرایط محیطی دیوار سبز از جمله نور، دما و رطوبت است. همچنین میزان رشد گیاهان با سیستم هیدروپونیک در مقایسه با سیستم خاکی، ۴۰ درصد سریع تر است.
اجازه می دهد ریشه ها در کل دیوار گسترش پیدا کنند
بستر کاشت دیوار سبز نمد است و گیاهان هرگز پر آب نمی شوند
امکان طراحی و ساخت دیوار های سبز در هر ابعاد و با هر شکلی وجود دارد.
این سیستم به آبیاری تمام هوشمند نیاز دارد. در هر روز ۴ بار گیاهان دیوار سبز آبیاری می شود که در شرایط آب و هوایی متفاوت تغییر می کند. برای هر پروژه ی دیوار سبز بصورت مجزا طراحی و اجرای می شود.
اجزاء تشکیل دهنده ی دیوار هیدرپونیک به قرار زیر است:
چارچوبی که روی دیوار نصب شود.
صفحه از جنس پی وی سی یا پلی پروپیلن در اندازهی مورد نیاز
پوسته ی نمدی
لوله های سوراخدار
مخزن آب
پمپ
مواد مغذی برای تزریق داخل آب آبیاری
روش اجرای دیوار سبز هیدروپونیک
ابتدا چارچوب روی دیوار نصب میشود. یک طرف ورقه ی پی وی سی یا پلی پروپیلن با نمد پوشانده میشود. سازه ی حاصل با گیره ی فلزی بر روی دیوار ثابت میشود. فضای خالی بین دیوار زنده و دیوار اصلی باید در نظر گرفته شود. گیاهان مورد نظر و طرحی که باید روی نمد پیاده شود انتخاب میشود. شکافی در لایه ی خارجی نمد ایجاد و گیاه داخل آن قرار داده میشود.
باید مراقب بود که ریشه ی گیاه آسیب نبیند. یک لوله ی سوراخدار در بالاترین قسمت دیوار زنده بین دو لایه ی نمد قرار داده میشود. این لوله جهت آبیاری مجموعه مورد استفاده قرار میگیرد. لوله ی دیگری در پایینترین قسمت جهت جمع آوری آب خارج شده استفاده میشود. آب جمع شده دوباره به مخزن آب برگردانده میشود و برای آبیاری به کار میرود. از پمپ جهت رساندن آب به لوله ی آبیاری استفاده میشود که با نیروی برق کار میکند. اگر حسگرهای رطوبتی روی سازه استفاده شود با کاهش رطوبت دیوار زنده عمل آبیاری به طور اتوماتیک انجام میشود.
هزینه ی اولیه ی سازه دیوار سبز هیدروپونیک مربوط به تجهیزات به کار رفته اعم از ورقه های تشکیل دهنده ی دیوار، پمپ، لوله ها و گیاهان به کار رفته میباشد. هزینه های بعدی شامل هزینه های مربوط به آب، مواد غذایی که در آب حل میشود، کنترل آفات و بیماری های گیاهی و نگهداری تجهیزات مثل پمپ و برق میباشد. هرچقدر ابعاد کار بزرگتر میشود هزینه ی اولیه در واحد سطح کمتر میشود.
گیاهان زینتی نیاز به 16 ساعت استفاده از نور غیر مستقیم دارند که در داخل ساختمان علاوه از نور طبیعی ممکن است نیاز باشد که از نور مصنوعی نیز استفاده شود.
در سیستم دیوار سبز هیدروپونیک به علت عدم استفاده از خاک میزان مصرف آب به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و همچنین آب و مواد غذایی به طور یکنواخت در کل دیوار پخش میشود.
اجرای دیوار سبز هیدروپونیک در رستوران ها، سالن های اجتماع، دفاتر کار و نیز محوطه ی ساختمان ها علاوه از اینکه منظرهای چشم نواز در محیط پیرامون شما خلق میکند گیاهان طبیعی به کار رفته تأثیر مطلوب بر هوای محیط دارد. همچنین حداقل فضا از محیط شما گرفته میشود و محیط بی روح تشکیل شده از مصالح ساختمانی تبدیل به فضای با روح و با طراوت گل و گیاه میشود.
دیوارهای سبز غالباً از قطعات پیمانهای که نگهدارنده ماده رشد هستند ساخته شدهاند و میتوان آنها را بنا بر نوع پوشش رشد بکار رفته طبقهبندی کرد: پوشش نرم، پوشش حصیر شکل و پوشش ساختاری
پوشش نرم
دیوارهای دارای پوشش نرم سیستمهای نوع «خاک درون تاقچه» یا «خاک درون کیف» دارند. سیستمهای دارای پوشش نرم بستههای خاک خود را در کیف یا مکانی مانند تاقچه دارند و سپس بر روی دیوار نصب میشوند. لازم است که پوشش این سیستمها حداقل یکبار در سال در مکانهای خارجی و بطور تقریبی دو بار در سال در مکانهای داخلی تعویض شود. سیستمهای خاک نرم برای مناطق دارای فعالیت لرزشی مناسب نیستند. اصلاحات فقط با انباشتن مجدد خاک در حفرههای دیوار بدست میآیند، که این امر دشوار و آشفته است. سیستمهای دارای خاک نرم نباید در مناطقی که رفتوآمد عمومی زیادی وجود دارد نباید استفاده شوند، جایی که به نسبت شلوغ و آشفته است و در طی زمان کمکم خاک خود را از دست میدهند. بطور مهمتر، چون این سیستمها میتوانند به راحتی به وسیلهٔ باد حاصل از باران یا بادهای سنگین از بین بروند، این سیستمها را نباید در کاربردهایی بیش از ۸ فوت ارتفاع استفاده کرد. سیستمهایی در آسیا وجود دارند که با استفاده از سیستمهای سایهافکنی برای نگهداشتن پوشش در سیستم دیوار سبز حتی زمانی که گدازش خاک تحت بار لرزشی اتفاق میافتد، مشکل فرسایش پوشش نرم را حل میکنند. در این سیستمها، گیاهان میتوانند خود را در خاک گدازش یافته تحت بار لرزشی ریشهکن کنند و بنابراین لازم است که به منظور جلوگیری از افتادن از دیوار، گیاهان در این سیستم حفظ شوند. سیستمهای دارای خاک نرم بدون سیستمهای فرسایش پوشش فیزیکی بهترین گزینه برای باغبان خانه است جایی که کاشت مجدد از یک فصل تا فصل دیگ یا سال به سال مطلوب است. سیستمهای خاک نرم با سیستمهای فرسایش پوشش فیزیکی برای تمام کاربردهای مربوط به دیوار سبز مناسب هستند.
پوشش حصیری
بیشتر سیستمهای حصیری میتوانند از فیبر الیافی یا حصیرها باشند. پوشش حصیری به نسبت لاغر و در چندین لایه است و به این طریق نمیتوانند سیستمهای ریشه لرزان گیاهان بالغ را برای بیش از سه تا پنج سال قبل از اینکه ریشههای حصیر را بپوشانند و آب نتواند بطور مناسب از حصیرها بگذرد. روش اصلاح این سیستمها جابجا کردن قطعات بزرگ سیستم در طی زمان با برش حصیر بیرون از دیوار و جابهجا کردن آن با حصیر جدید است این روند مطابق با ساختارهای ریشه گیاهان همسایه بر روی دیوار است و غالباً در روند اصلاح بسیاری از گیاهان جانبی را از بین میبرد. این سیستمها بهترین کاربرد را در قسمت داخلی ساختمان دارند و بهترین انتخاب برای نواحی دارای فعالیت لرزشی کم با گیاهان کوچک که رشد نمیکنند، هستند. مهم است توجه داشته باشید که سیستمهای حصیری بطور خاص از لحاظ آب غیرمؤثر هستند و غالباً به دلیل باریک بودن و عدم توانایی در نگهداشتن آب و فراهم کردن حائلی در برابر ریشههای گیاه به آبیاری مداوم نیاز دارند. این خاصیت غیرمؤثر بودن سبب میشود که این سیستمها، سیستم چرخش مجدد آب را در خود داشته باشند که این خود هزینهای اضافی دارد. بهتر است که پوشش حصیری برای نصبهای کم ارتفاعتر از ۸ فوت بکار برده شود جایی که اصلاحات به آسان تکمیل میشوند.
پوشش ساختاری
پوششهای ساختاری قطعاتی هستند که نه نرم و نه حصیری هستند، اما بهترین مشخصههای هر دو را در خود دارند که میتوانند در اندازهها، شکلها و ضخامتهای مختلف تولید شوند. مزیت این پوششها این است که برای ۱۰ تا ۱۵ سال نمیشکنند و با توجه به گیاهی که برای دیوار انتخاب میشود میتوان ظرفیت آب را بالا برد یا کم کرد، میتوانند pH و EC’S مناسب گیاه داشته باشند و برای حفظ و جابجاییها به راحتی کنترل شوند. این پوششها بهترین انتخاب برای دیوار زنده در کاربردهای داخلی و خارجی هستند. همچنین این پوششها بهترین انتخاب برای نواحیای هستند که لازم است بادهای زیاد، فعالیت لرزشی یا ارتفاعها در طراحی نشان داده شوند. پوشش ساختاری به دلیل دوام طولانی مدت و کاربرد بسیار بالایی که در محیطهای مختلف دارند بر دیگر پوششها ارجحیت دارد. در رابطه با نصب میتوان گفت که هزینه نصب آنها بالا و هزینه حفظ آنها کمتر است.
بحثی نیز در رابطه با دیوارهای زنده فعال وجود دارد. دیوار زنده فعال هوا را از طریق برگها، ریشهها و خاک گیاهان دیوار میگیرد و سپس آن را به سیستم HVAC ساختمان برمیگرداند تا مجدداً در ساختمان بچرخد. مشکل این سیستم این است که علیرغم نصب دیوار زنده هنوز لازم است تمام تجهیزات تهویه هوای استاندارد ساختمان نصب شوند؛ بنابراین هزینه اضافه شده طراحی، برنامهریزی و اجرای دیوار زنده فعال هنوز مورد بحث است. با تحقیق بیشتر و استانداردهای UL برای پشتیبانی دادههای کیفیت هوا از دیوار زنده، ممکن است تهویه هوای ساختمانهای به وسیلهٔ گیاهان روزی امکانپذیر شود. تحقیق در رابطه با موضوع کیفیت هوا و گیاهان هنوز ادامه دارد. بیشتر تحقیق آورده شده از مطالعات NASA که در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ توسط Alan Darlington انجام شدهاست. تحقیقی دیگر تأثیر گیاهان بر سلامتی کارمندان اداره را نشان داده است.
فواید زیبایی شناسانه:
بازسازی و تجدید حیات شهرهای ما باید شامل معماری بیرونی سازگاری باشد که تمایلات جوامع مختلف را برآورده نماید. کمتر کسی است که نیاز به ارتباط مناطق شهری را با زیبایی طبیعی و بهرهگیری از بامها و دیوارهای جاندار و سبز، انکار نماید.
آرامش بصری: با اضافه نمودن این تکنولوژیهای سبز به فضاهای شهری، امکان ایجاد جوامع شهری طبیعی و بومی پایدار قوی و چشمانداز و در عین حال آرامش بخش به وجود آمدهاست.
ترکیب با محیط طبیعی اطراف: این عناصر طراحی پایدار، زمینه ترکیب ساختمانهای شهری را با محیط طبیعی اطراف آنها با بهرهگیری از گونههای گیاهی گوناگون فراهم نماید.
تنوع در طراحی: بامها و دیوارهای سبز میتوانند در فرمهای مختلفی طراحی شوند و روی سقفها و دیوارهای صاف و شیبدار استفاده شوند. گروهی از معماران منظر از گیاهان کوتاه و همراه با گلهای رنگارنگ استفاده میکنند و عدهای دیگر، استفاده از گیاهان وحشی را برای این بامها و دیوارها ترجیح میدهند.
مزایای دیوار سبز فقط به زیبایی آن ختم نمیشود همچنین وجودشان باعث حفاظت از ساختمان در برابر نور خورشید، باران و برف و نوسانات حرارتی میگردد از دیگر مزایای دیوار سبز، توانایی مجدد استفاده از آب است. گیاهان با شکستن ترکیبات و مواد مغذی در آب آلوده، به صورت مجدد از آن استفاده میکنند؛ دیوارهای سبز دامنه وسیعی از فواید زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر میگیرند.
پوشاندن نمای ساختمان با پوشش گیاهی، از نظر ابعاد زیستمحیطی در کاهش آلودگی هوا و آلایندهها، کاهش گازهای گلخانهای، کاهش دمای محیط پیرامون و تعدیل پدیدهٔ جزیرهٔ گرماییشهری، کاهش آلودگی صوتی، کاهش مصرف انرژی و در یک کلام بهبود کیفیت محیط زیست نقش تعیینکنندهای دارند. دیوار سبز همچنین با ایجاد زیست گاه برای گونههای گیاهی و جذب گونههای جاندار و پرندگان از نظر اکولوژی و حفظ تنوع زیستی دارای اهمیت میباشد.
از دیدگاه اقتصادی نیز دیوارهای سبز با افزایش سطح فضای سبز، حفاظت از سازه بنا و نیز بعد زیباسازی محیط به ارزش بنا میافزاید. دیوار سبز همچنین، با ایجاد عایق حرارتی موجب ذخیره انرژی گرمایش و سرمایش در زمستان و تابستان و در نهایت کاهش هزینههای در ارتباط با مصرف انرژی میشود. سیستم آبیاری قطرهای دیوارهای سبز و چرخش آب درسیستم، منجر به ایجاد فضای سبز با حداقل مصرف در آب است. این دیوار همانند عایقی ست که به تنظیم درجه حرارت داخلی ساختمان کمک میکند. مشاهده شدهاست که سطح خارجی دیواری که متصل به دیوار سبز است، ۱۰ درجه خنک تر از یک دیوار در معرض هوای آزاد است با افزایش هزینهها و کمبود انرژی، این ویژگی دیوار سبز سبب کاهش مصرف انرژی در سرمایش یا گرمایش انرژی میشود. این سازهها توانایی ای را دارند که صورتحساب برق شما را تا ۲۰٪ کاهش دهند.
از نظر بعد اجتماعی دیوارهای سبز با ادغام طبیعت و ساختمان، و زیباسازی محیط زندگی شهروندان، موجب ایجاد و ارتقاء نشاط شده، به سلامت جسمی وروانی شهروندان کمک شایانی میکنند. زیباسازی منظر شهری و بهبود مناظر اطراف ساختمان میتواند به عنوان دیگر مزایای اجتماعی این فناوری نومد نظر قرار گیرد. ایجاد فرصتهای جدید شغلی در ارتباط با این فناوری نوین از دیگر مزایای اجتماعی دیوارهای سبز محسوب میشود. اخیراً زراعت شهری و کشت سبزیجات وصیفی جات در قسمتهایی از دیوار سبز که در دسترس است باب شده که خود زراعت شهری مزایای اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای شهروندان را در پی دارد. همچنین توانایی جذب سر و صدا و کاهش آلودگی صوتی در داخل ساختمان دارا میباشند.
استراتژی مؤثر گسترش فضای سبز شهری: به علت قیمت بالای زمین در شهرهای بزرگ، گسترش فضای سبز در سطح افقی بسیار پرهزینه است بنابراین میبایست استراتژی و راهبرد اصلی شهرداریها، «گسترش فضای سبز در سطح عمودی» باشد.
یکی از فواید دیوارهای سبز بهبود راندمان انرژی میباشد. این نوع دیوار ظرفیت عایق حرارتی را با تنظیم دمای بیرونی، بالا میبرد. مقداری صرفه جوییها بستگی به فاکتورهای گوناگونی مانند اقلیم، فاصله تا جوانب ساختمان، نوع پوشش گیاهی دارد. این مسئله هم سرمایش و هم گرمایش را تحت تأثیر قرار میدهد. به این صورت که:
• یک توده هوایی را میان انبوه گیاهان به تله میاندازد.
• انتقال حرارت را از میان ضخامت توده گیاهان، محدود میسازد.
• دمای محیط را از طریق ایجاد سایه و پروسه آزادسازی رطوبت از سطح برگها کاهش میدهد.
• میتواند سپری در برابر باد در ماههای سرد زمستان ایجاد کند.
• کاربردهای داخلی میتواند انرژی لازم برای گرمایش و سرمایش هوای خارجی را برای استفاده داخلی کاهش دهد.
فایده دیگر استفاده از این نوع دیوار حفاظت از سازههای ساختمان میباشد. چرا که ساختمانها در معرض المانهای آب و هوایی میباشند و در طول زمان، بعضی مواد ارگانیک ساختمانی ممکن است شروع به خراب شدن کند که در اثر انقباض و انبساطهای متوالی در اثر سیکل انجماد و اشعه UV ایجاد میشود. فواید این نوع دیوار در مواجهه ساختمان با این عوامل مخرب موارد زیر میباشد:
• از جدار خارجی ساختمان در برابر UV، عناصر و نوسانات دما که باعث خوردگی و خرابی میشود محافظت کند.
• ممکن است با افزایش فشار هوا، به درزبندی اطراف در و پنجرهها کمک نماید.
از آنجا که دیوارهای سبز فقط مختص فضاهای خارجی نیستند و با کمک جزئیات اجرایی مناسب میتوانند در فضاهای داخلی بنا نیز استفاده شوند قادرند به بهبود کیفیت هوای داخلی نیز بپردازند. به این منظور برای پروژههای داخلی، دیوارهای سبز قادر به فیلترکردن ذرات معلق وارد شده به ساختمان از طریق سیستمهای تهویه سنتی میباشد. فیلتراسیون از طریق گیاهان انجام میگیرد و در صورت فیلتراسیون زنده، از راه میکرو ارگانیسمها صورت میگیرد. به این منظور این نوع دیوارها فواید زیر را در بردارند:
• آلودگیها و ذرات معلق را گیر میاندازد.
• گازهای مهلک و VOC را از فرشها، مبلمان و سایر وسایل جذب میکند.
تأثیر نور آفتاب در مناطق شهری با توجه به بافت شکلگیری شهرها بلا انکار است. دما در مناطق شهری به دلیل جایگزین کردن پوشش گیاهی طبیعی با کف سازی، ساختمانها و سایر سازههایی که برای امکان جمعیت در حال رشد لازم است، افزایش مییابد. در این پدیده که به اثر جزیره گرمایی شهرت دارد نور خورشید به گرما تبدیل میشود؛ لذا به کمک استفاده از گیاهان در محیطهای شهری، ساختمانها و محیط اطرافشان را خنک میکنند و سایه ایجاد میکنند، گرمای انعکاسی را کاهش میدهند و رطوبت تولید میکنند. فواید گیاهان در این خصوص موارد زیر میباشد:
• پروسه خنک شدن طبیعی را ارتقاء میدهد.
• دمای محیط را در مناطق شهری کاهش میدهد.
• جریان عمودی هوا را میشکند و سپس در حالی که حرکت هوا کند میشود آن را خنک میکند.
• بر سطوح و مردم سایه میگسترد.
افزایش دما درمحیطهای مدرن شهری همراه با تعداد رو به ازدیاد خودروها، تهویهها و آلودگیهای صنعتی، به افزایش مقدار اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، ترکیبات ارگانیک فرار (VOC)، مونواکسید کربن ذرات ریز میانجامد. فواید استفاده از گیاهان در بهبود کیفیت هوای خارجی ساختمانها به این صورت است که:
• آلودگیهای موجود در هواو ذرات معلق جو را روی سطح برگها گیر میاندازد.
• گازهای مهلک و ذرات ریز را فیلتر میکند.
علاقه انسان به زیبایی از دیرباز مورد توجه بودهاست. استفاده از این نوع دیوارها تنوع زیباییشناسی در یک محیط که مردم در آن فعالیتهای روز مره خود را انجام میدهند فراهم میکند. مطالعات بیشماری، حضور گیاهان را به سلامت بشر و شادابی روحی آنان، مربوط میداند. به این منظور دیوارهای سبز با ایجاد تنوع در محیطهای خارجی:
• علایق بصری ایجاد میکند.
• اجزای نا زیبا را پنهان میکند.
• المانهای سازهای ایستاده جالبی میسازد.
دیوار زنده غیرفعال: تأثیر سیستم غیرفعال بر روی کیفیت هوای ساختمان از نظر علمی جای سوالات زیادی دارد چرا که هیچ استفادهای از حرکت هوا از ریشهها به درون سیستم تهویه ساختمان ندارد. بعضی از دیوارهای سبز پشت شیشه محافظت میشوند تا نسبت به آنچه در دیوارهای غیرفعال رخ میدهد، جریان هوای قابل پیشبینی تری داشته باشند. در دیوار غیرفعال هیچ مکانیزمی برای گردش هوا وجود ندارد. در عوض آنها به صورت باز نگهداری میشوند تا بهبودی نسبی در گردش هوای آزاد تا آنجا که ممکن است، ایجاد کنند. جزییات مختلفی برای طراحی این دیوارها وجود دارد، که این جزییات بیشتر مربوط به چگونگی نگهداری گیاه بر روی دیوار و شکل قالبهای نگهدارنده سیستم مربوط میگردد. این سیستمها جدیدترین نوع دیوارهای سبز میباشند. در این سیستم از هوای تولید شده توسط گیاهان در سیستم تهویه هوای ساختمان استفاده میشود. این دیوارها بر مبنای علم تصفیه هوای بیولوژیکی با واسطه گیاهی بر مبنای تحقیقاتی که در بیمارستان واترلو کشور کانادا انجام شدهاست، پایهریزی شدهاست. دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش میدهند. پوششهای طبیعی موتورهای تصفیهکننده و پاککننده هستند و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل میکند.
دیوار زنده فعال :این نوع دیوار با تلفیق و ادغام در تأسیسات گرمایش /سرمایش و تهویه ساختمان به گونهای طراحی شدهاست تا هوای فضاهای داخلی را تصفیه نموده و به صورت تنظیمکننده حرارتی عمل کند. دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش میدهند. پوششهای طبیعی موتورهای تصفیهکننده و پاککننده هستند؛ و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل میکند.
دیوارهای زنده، ترکیبی از قطعات با پوشش گیاهی از پیش کاشته شدهاند، که به صورت عمودی و توسط سیستم استراکچر سبکی، با فاصله به نمای ساختمان نصب شده، یا به صورت مستقل خود ایستا میباشند. از دیوارهای زنده همچنین میتوان در فضاهای داخلی ساختمان استفاده کرد. دیوارهای زنده، بسته به کارخانه تولیدکننده آن، جنس صفحات و نوع بیرونی و یا داخلی آن، جزئیات اجرایی متفاوتی دارند. در این روش در تمام ارتفاع و در تمام سطح دیوار گیاه کاشته میشود که به دو روش میتوان این عمل را انجام داد:
الف) با نصب عناصر پیش ساخته
۱- گلدانهای پیش ساخته
۲- پانلهای پیش ساخته:این پانلها از جنسهای متفاوتی چون، پلاستیک، پلی استایرن، پلی پروپیلن، سفال، فلز (استیل – آلومینیوم)، منسوج صنعتی (نوعی نمد) یا بتن سبک میباشند.
ب) با کاشتن گیاهان بین دو لایه الیاف
به منظور هر چه سبکتر شدن سیستم دیوارهای زنده، معمولاً از سیستمهای کاشت هیدرو پونیک و نیمه هیدروپونیک استفاده میشود و در اغلب موارد بستر کاشت فقط حکم نگهدارنده گیاه را داشته، مواد غذایی توسط سیستم آبیاری در دسترس گیاه قرار میگیرد. دیوارهای سبز با سیستم گردش مجدد آب بکار میروند و به منظور کاهش آلودگی آب سنگین، این کار را با جذب مواد مغذی غیر حلال در آب انجام میدهند. این مواد مغذی باکتریهای معدنی هستند که اجزای ارگانیک میکروسکوپی آنها را برای گیاهان آماده میکنند
در این سیستم گیاه بر روی سطح نما حرکت میکند. گیاه رونده یا پیچ در حالیکه ریشه در زمین دارد (در یک بستر خاکی) شروع به بالا رفتن از ساختمان میکند. اخیراً برای نمای سبز سازهای حمایتکننده هم در نظر میگیرند. در این حالت استراکچر سادهای که به صورت داربست به دیواره بنا متصل شده، به عنوان تکیهگاهی برای گیاهان خزنده و با لا رونده چون مو، پاپیتال و غیره عمل میکند. نماهای سبز میتوانند به نمای ساختمان، نرده و ستونها تکیه کنند یا خود به صورت ساختار مستقل احداث شوند. ساختار داربست نمای سبز میتواند از جنسهای مختلفی چون چوب، فلز، شبکه توری، سیمهای کابلی و غیره باشد. بنابراین نماهای سبز به دو دسته تقسیم میشوند:
نماهای سبز سنتی یا نماهای سبز مستقیم (که بی واسطه به دیوار متصل میگردند) شامل گیاهان بالا روندهای هستند که مستقیماً و بدون حائل در طول دیوار بالا میروند. چنین حالتی همراه است با آسیب به مصالح، جلب نظر حیوانات و هزینههای نگهداری بالا.
نمای سبز دو پوسته یا پوسته سبز (که با استفاده از یک سازه نگهدارنده به دیوار متصل میشود) با هدف ایجاد یک پوشش سبز مستقل از دیوار شکل میگیرد. نحوه اجرای انواع این نماها در زیر آورده شدهاست.
الف) داربستهای مدولار:این داربستها، داربستهای فلزی بسیار سبکی از جنس استیل گالوانیزه هستند که یا بر دیوار بنا قرار گرفتهاند یا دارای سازه مستقل خواهند بود که گیاه بالا رونده را نگاه میدارند. پانلهای مشبک، به صورت مدولار در کنار هم قرار گرفته، میتوانند سطح بزرگی را بپوشانند. به این پانلها همچنین میتوان فرم داد تا اشکال و منحنیهای مورد نظر را ایجاد نمایند. این سیستم مدولار به دلیل سختی و صلابت پانلها میتواند بین قسمتهای مختلف ساختمان پل زده یا به عنوان دیوارههای سبز مستقل به کار گرفته شوند.
ب) سازه شبکهای: سازه بسیار سبکی است که حائلی از شبکههای فولادی برای گیاهان بالارونده ایجاد نموده که این حائل به دیوار یا به سازه ساختمان متصل میشود. شبکه هایسیمی اغلب برای نگهداری از گیاهانی که رشدی آهسته داشته، و به پشتیبانی بیشتری نیاز دارند، کاربرد دارند. سیستمهای شبکه توری انعطافپذیر تر از سیستم کابلی بوده و قابلیت طراحی متنوع تری را دارند.
ج) سیستمهای کابلی:سیستم کابلی برای نگهداری از گیاهان رونده پر شاخ و برگ و با رشد سریع بکار میرود .سیستم کابلی از یک سری توپی، غالباً از جنس فولاد ضد زنگ تشکیل شده، که قابلیت عبور کابلها و کشش و انقباض آنها از میان یکدیگر را جهت شکلگیری شبکه مورد نظر فراهم کرده، تکیه و حامل گیاه مورد نظر میباشد. توپیها به کمک پیچی که از میان سوراخ مرکزی توپی عبور میکنند به سطح دیوار نصب میشوند. نحوه قرارگیری و فاصله بین توپیها در روی دیوار مطابق با طرح خاص انتخابی خواهد بود. با این حال فاصلههای انتخابی با توجه ویژه نسبت به نوع گیاهان شکل میگیرد. نوع دیگری از سیستمهای کابلی که به منظور استفاده در نماهای سبز با سطح وسیع میباشند، سیستم نمای کابلی_کششی است. این سیستمهای عمودی فضایهای سبز میتوانند دیواره ساختمانهایی چون پارکینگها، ساختمانهای داری، فضاهای عمومی یا فضاهای مسکونی بزرگ را بپوشانند.
د) سیستم دیوار سبز با استفاده از نمد پلیمری (felt green wall system): تجسم طرح شامل سیستم کاشت در روشی است که گیاهان زنده بر روی یک سطح عمودی کشت میگردند. این سیستم شامل یک پارچه نمدی پلیمری با قابلیت زهکشی مناسب میباشد که به شکل مشخصی تا خورده بر روی قاب زیرساخت قرار میگیرد؛ به نحوی که یک یا چند گلدان یا محفظه برای کشت عمودی به صورت ردیفی با جیب رو به بالا ایجاد گردد. گیاه در غلاف اولیه قرار گرفته و در این محفظهها کشت میگردد. این روش سیستم جدیدتر نصبت به دیگر سیستمهای اجرای دیوار سبز است و دارای مزایای بیشتری نصبت به روشهای گذشته میباشد. از مزایای این سیستم نصبت به سایر سیستمها میتوان به سبکی سازه دیوار سبز، تعویض و تغییر آسان گیاهان، تهویه مناسب ریشه گیاهان، سیستم زهکشی قوی تر، آزادی عمل در انتخاب گیاهان مختلف و.. اشاره کرد.
ه) سیستم دیوار سبز هیدروپونیک :در این روش بستر کشت بر پایه آب میباشد به عبارتی خاک دیگر وجود ندارد و آب کلیه مواد غذایی این دیوار زنده را تأمین مینماید. از ویژگیهای این روش استفاده از تنوع بیشتر گیاهان، ضخامت کم، سبک و امکان نقشپذیری میباشد به عبارتی طرح مد نظر کشیده شده و سپس گلها و گیاهان نصب میگردد. دیوار سبز هیروپونیک بسیار جذاب بوده و مجهز به سیستم تأسیساتی میباشد که به صورت هوشمند مواد غذایی را به گیاهان تزریق مینماید. جالب توجه است که سابقه ایجاد و استفاده از تفکرات روش هیدروپونیک به ایران باستان برمی گردد. توسعه شهرنشینی در سال های اخیر منجر به توجه بیشتر به ایجاد فضای سبز در فضاهای شهری به عنوان یک رویکرد پایدار برای بهبود اکولوژی و تغییرات آب و هوایی در محیط زیست، شده است. دیوارها و نمای سبز در ساختمان یکی از راه حل هایی است که به همراه سقف های سبز برای افزایش مساحت فضای سبز شهرها اندیشیده شده است. دیوار سبز دیواری است که یا به طور خودایستا (Free standing) است یا بخشی از یک ساختمان است که به طور کامل یا بخشی از آن از گیاه پوشیده شده است. از فواید آن می توان به استفاده مجدد از آب، بهبود کیفیت هوا و کاربرد به عنوان مانع صوتی اشاره کرد. دیوارهای سبز معمولا به دو شکل نمای سبز (Green facade) و دیوار زنده (living walls) اجرا می شوند.دیوارهای سبز و بام های سبز به وجود آمدهاند تا گیاهان را به طور طبیعی رشددهند. بر خلاف انواع دیگر باغها شما می توانید از تنوع گیاهی خیلی زیادی بهره مند شوید.
در زمان حاضر، واژه سبز به عنوان یک موضوع جالب، در کانون توجه معماران و شهرسازان معاصر قرار گرفتهاست. اما ساختمان سبز چیست؟ در آمریکا، اداره محیط زیست ساختمان سبز را اینگونه تعریف میکند:فرایندی در جهت افزایش کیفیت ساختمان که در آن، ساختمانها و مکان قرارگیری آنها از آب، انرژی و مصالح استفاده میکنند و تأثیرات منفی ساختمان را روی سلامت انسان و محیط، از طریق مکان یابی بهتر، طراحی، ساخت، اجرا و نگهداری چرخه زندگی کامل یک ساختمان کاهش میدهند؛ بنابراین ساختمان سبز نه تنها به محیط زیست آسیب نمیرساند، بلکه به گونه مثبتی در اکوسیستم مشارکت مینماید و حتی ممکن است به درمان اثرات ناشی از منظرهای آسیبرسان کمک نماید.