شمعدانی نامی آشنا برای همه ما ایرانی ها است. بیشتر ما این گل را در حیاط خانه های قدیمی مادربزرگ ها و پدربزرگ ها روی لبه حوض های فیروزه ای رنگ پر از آب دیده ایم. این گیاه معروف، گل های زیبایی دارد و برای نگهداری در منزل، آپارتمان و محیط کار انتخاب مناسبی است.

شمعدانی در خانواده خود، گونه های مختلفی دارد. نوعی از آن با نام شمعدانی‌های بذری، عمر یک‌ساله دارند و برای کاشت در فضای باز مناسب هستند. با این حال گونه هایی که در کشور ما ایران بیشتر یافت می شوند، چندساله هستند. مکان کاشت آنها می تواند هم درون گلدان باشد و هم  در فضای سبز بیرونی. با اینکه ما بیشتر شمعدانی را در قد و قامت کوتاه دیده ایم، اما در صورت شرایط مناسب ارتفاع گیاه شمعدانی می‌تواند تا 2 متر هم برسد.

برگ‌های نسبتاً بزرگ، کروی و دارای کرک مخصوص شمعدانی است. لبه‌های مواج برگ ها بریدگی‌های اندکی دارد گل‌ شمعدانی در گونه هایی با رنگ های مختلف از جمله سفید، قرمز، صورتی و بنفش وجود دارد و گل آن به شکل گل‌آذین چتر ساده روی گیاه می‌روید.

یک گونه از شمعدانی با گل‌های صورتی و کوچک وجود دارد که معطر است. جالب است بدانید که برگ‌های معطر شمعدانی عطری  در صنعت عطرسازی کاربرد دارد. گونه دیگری از شمعدانی با ظاهری متفاوت وجود دارد، در گونه از شمعدانی، هاله سیاه‌رنگی در بین گلبرگ‌های صورتی آن دیده می‌شود و برگ‌های بزرگ‌تر هستند.

نوع دیگری از شمعدانی می شناسیم که اژدر نام دارد. این گونه، همیشه‌سبز و چندساله است. در گونه گل شمعدانی اژدر، برگ‌ها دندانه‌دار و دایره‌ای هستند و طیفی از رنگ های مختلف گل شامل سفید تا بنفش از آن یافت می شود. انواع خزنده و رونده نیز نوعی از شمعدانی است که در سبدهای آویزان زیبایی خاصی دارند.

شرایط نگهداری

نور: می دانیم شعمدانی از گونه هایی است که معمولا در حیاط و فضای باز کاشت می شود، چراکه این گل نیازمند نور مستقیم آفتاب است. بااین وجود دقت کنید که شدت زیاد آفتاب برای آن مناسب نیست. گل شمعدانی نباید در سایه و همچنین پنجره شمالی خانه قرار گیرد. در صورتی که شمعدانی را در این بخش قرار دهید، گیاهتان گل نمی‌دهد و فقط برگ و شاخه آن زیاد خواهد شد. بنابراین اگر زمانی متوجه شدید که شمعدانی تان گل نمی دهد بدانید نور آن کم است و گلدان را به جای پر نورتری منتقل کنید.

خاک: مخلوطی از سه قسمت خاک لومی یا همان خاک باغچه، یک قسمت کود دامی پوسیده و یک قسمت ماسه برای شمعدانی تهیه کنید. نکته مهم این است که ترکیب خاک باید فاقد مواد آهکی باشد.

آبیاری: تعداد دفعاتی که باید به شمعدانی آب بدهید از خشکی خاک مشخص می شود، بگذارید در فاصله بین دو آبیاری سطح خاک گلدان خشک شود. اگر شمعدانی عطری و رونده نگه می دارید، باید آب بیشتری به آن بدهید. دقت کنید که خاک آن باید همواره مرطوب بماند. فراموش نکنید که وقتی شمعدانی گل دارد، نیاز آبی آن بیشتر می‌شود. تعداد دفعات آبیاری به فصل نیز بستگی دارد، در زمستان آبیاری یک ‌بار در هفته کافی است. چنانچه گلدان شمعدانی را در فضای بیرونی خانه نگه می‌دارید توجه کنید که در روزهای گرم و با وزش باد، روزی یک‌بار به آبیاری نیاز خواهد داشت.

یک نکته مهم در آبیاری شمعدانی این است که این گل بعد از آبیاری آب را به خود جذب می‌کند، بنابراین اگر به میزان بیش از نیاز به آن آب بدهید، این آب را به خود جذب می کند و در اثر این جذب، آسیب‌های جدی می بیند.

دما: شمعدانی هوای خنک تا متوسط را بهتر می پسندد و درجه حرارت مناسب برای این گیاه بین ۱2 تا ۱6 درجه سانتی‌گراد است. اگر شمعدانی تان از نوع عطری است، برای نگهداری آن به دمایی کمتر این نیاز دارید. اگر شمعدانی را درون آپارتمان نگهداری می‌کنید باید به تهویه و گردش هوای فضا نیز توجه داشته باشید.

تغذیه: کود کامل مایع با غلظت کم در حدود ۵ گرم در لیتر هر ماه یک بار برای شمعدانی لازم است. در زمستان نیازی نیست شمعدانی را تغذیه کنید. دقت کنید که کوددهی بیش از حد نتایج نامطلوبی دارد، چراکه اگر  کاهش رویش گل و افزایش شاخه و برگ را به دنبال دارد.

تکثیر شمعدانی

تکثیر و پرورش گل شمعدانی کار ساده و آسانی است. قلمه زدن روش تکثیر آن است و در طول تابستان‌ با کمک ساقه انجام می‌شود. روش کار این است که ساقه مورد نظر را از زیر گره برگی جدا کنید و آن را درون آب قرار دهید. وقتی ساقه مورد نظر در آب ریشه دار  شد، آن را در خاک گلدان بکارید. به همین سادگی یک شعمدانی جدید دارید.